Film Khaneh ( The Home )

اختصاصی جامعه سینما :فیلم«او» (خانه)فیلمی متعلق به سینمای تجربه وهویت قومی است که به طور جد هم وارد تجربه گرایی می می شود،فیلمی که با دستمایه قراردادان موضوعی تلخ از خانواده ای ازهم گیسخته ومنفعت طلب، سروشکلی مستند گونه به خود می گیرد وهر چند که دیالوگ ها مبتنی بر زیرنویس و زبان آذری است اما مخاطب را تا پایان با خود همراه می کند. تجربه گرایی از قراردادن مخاطب در میانه ماجرایی خانوادگی که با مرگ پدر همراه است آغاز می شود و ضمن همین دیالوگها گره افکنی صورت می گیرد،شخصیت ها معرفی می شود و درام اثر شکل می گیرد و در انتها مخاطب با رازی پنهان از یک جنایت روبرو می شود که گره گشایی به جایی است. از سویی فیلمسازبا روایتی بومی و شناخت از ارتباطات قومی از بازیگرانی ناشناس بهره می گیرد که گاه تصور می شود فیلمساز درون یک واقعه ای حضور داشته و تنها به ضبط تصاویر پرداخته است. ازهمین منظر فیلمساز دراثرش به «هویت قومی» به عنوان وضعیت خاصی در شرایط و موقعیت ویژه می نگرد واگر نقطه قوتی در فیلم دیده شود بر گرفته از همین رویکرد هویتی ثابت، یکدست، پایدار و ایستا است که به هویت قومی و بومی به عنوان پدیده ای تاریخ مصرف گذشته نگاه نکرده است ،هر چند تفکر خبیثانه و سودجویانه دخترمتوفی وهمسرش عاری از هویت ملی است و تنها بر فرصت طلبی غیرانسانی استوا است اما اینکه این روایت قومی و هویتی است توانسته برداستان و فرم به خوبی خودنمایی کند.

در جشنواره ی سی و سوم فجر فیلم تجربی خوبی از کارگردان جوانی به نام فائزه عزیزخانی به اکران درآمد که از شاگردان عباس کیارستمی بود و با آن که اسلوب و روش فیلم سازی کیارستمی می توانست کار او را تحت تأثیر قرار دهد و خط مشی اش را تعیین کند، این اتفاق رخ نداد و فیلمساز جوان نشان داد حتی با شاگردی کیارستمی نیز می توان فیلمی ساخت که تقلید فیلم های او نباشد. «روز مبادا» (فیلم عزیزخانی)، کاملاً برخاسته از ذوق و خلاقیت سازنده اش بود و با آن که تجربه گرایانه ساخته شده بود مخاطب را تا پایان با خود همراه ساخت. «خانه» اولین ساخته ی اصغر یوسفی نژاد نیز فیلمی در همین سبک و سیاق است. اول آن که فیلم به زبان ترکی آذری ساخته شده و اگر مخاطبی ترکی بلد نباشد مدام باید زیرنویس هایی را دنبال کند که تعدادشان هم کم نیست و همین مسئله اثبات می کند که کار بسیار پردیالوگ است و بخش عظیمی از پیام رسانی خود را به واسطه ی دیالوگ هایش انجام می دهد. کار متشکل از چند پلان سکانس طولانی ست که درآمدن آنها با توجه به این حجم از دیالوگ قطعاً امر دشواری چه برای بازیگران و چه برای عوامل پشت دوربین خصوصاً مدیر فیلمبرداری و کارگردان اثر بوده است. فیلمنامه ی "خانه"، نقطه آغاز خوبی دارد، مخاطب را بدون هیچگونه آمادگی ذهنی پیشین در وسط ماجرایی قرار می دهد که هیچ اطلاعی از آن ندارد و به مرور پرده از رازهایی برداشته می شود که در واقع تماشاگر را با ماهیت واقعی کاراکترها آشنا می کند. شروع فیلم یک پلان سکانس طولانی ست و جالب این جاست که راکوردها به خوبی در سراسر آن حفظ می شوند. بازی ها بسیار باورپذیرند و همه چیز به طرز ماهرانه ای کار را به سمت و سوی همان فضای مستندگونه ی کار عزیزخانی نزدیک می کند. کارگردان، در اولین تجربه سینمایی خود می کوشد تا دست به تجربیاتی متمایز از دیگر فیلمسازانی بزند که پیش تر کار در چنین فضایی را تجربه کرده اند، او در جایی که صلاح بداند پلان سکانس طولانی اش را قطع می کند و پس از این کات، دوربین از شخصیت قبلی جدا شده و با شخصیت دیگری همراه می شود. کارگردان بازی های خوبی از بازیگران ناشناس اش گرفته است، همه ی آن ها حتی بازیگران فرعی آن قدر خوب بازی می کنند که گاه تصور می کنیم کارگردان تنها دوربین خود را در جای مناسبش کاشته و از آن ها خواسته هرکاری دلشان می خواهد بکنند و از زندگی روزمره ی آن ها فیلمبرداری کرده است. اما واقعیت این نیست و پیداست کارگردان و بازیگرانش تمرین بسیاری برای درآمدن کار کرده اند.