فیلم شیار ۱۴۳

Shiare 143

«شیار 143» روایتی ساده و انسانی از دوران جنگ و دفاع مقدس و آدم های درگیر آن است که با نگاهی زنانه واجد امتیازهایی غیر قابل انکار شده است. دومین فیلم سینمایی نرگس آبیار پس از «اشیا از آنچه در آینه می بینید به شما نزدیکترند» هرچند همچنان با محوریت زنان پیش می رود، اما بستر مستند جنگ و ارتباط نزدیک فیلمساز با آدم های واقعی درگیر این موقعیت، به نگاه او و زاویه دید فیلم عمق داده است. در اولین نگاه می توان فیلم را نقطه تلاقی دو اثر برجسته سینمای دفاع مقدس ایران با محوریت زنان- مادران دانست؛ «گیلانه» رخشان بنی اعتماد و «بوسیدن روی ماه» همایون اسعدیان که هر دو به مصائب مادرانی می پردازند که به جهت حسی و عاطفی نمی توانند با از دست دادن (یا معلولیت) فرزندی که به جنگ فرستاده اند، کنار بیایند . اما همراه شدن با فیلم «شیار 143» این امکان را به مخاطب می دهد تا این موقعیت های آشنا و تأثیرگذار را بر بستر روابطی جدید و بومی؛ متناسب با جغرافیا و منطقه ببیند. در واقع این مناسبات انسانی و مهمتر از همه نقش و نوع حضور زن- مادر در خانه، خانواده و اجتماع کوچک روستا، بازتعریفی از کاراکتر مادر در تعامل با محیط و اجتماع است. فیلم در روایت خود نیز نوآوری هایی دارد تا شنیدن و دیدن این قصه چه بسا آشنا را به گونه ای متفاوت و به روز کند.

سحر عصرآزاد

واکنش های شتابزده و هیجانی به یک فیلم، مخصوصا از طرف جریان هایی رسانه ای/محفلی که بیشتر مایلند به بهانه سینما درباره چیزهای دیگر حرف بزنند تا خود فیلم؛ بیشترین آسیب را به آن اثر وارد می کند. چنین روندی را دو سال قبل درباره فیلم «تنهای تنهای تنها» شاهد بودیم که چگونه تبلیغات جناحی/ایدئولوژیک برخی جریان ها از آن، فیلم را از ابعاد معمولی اش بزرگ تر نشان داد و پتانسیل های قابل تأملش را هم ویران ساخت، و حالا «شیار ۱۴۳» قربانی این جور فضاسازی های به ظاهر مثبت و در واقع مخرب شد. این موج های تحسینی که پشتوانه شان نه سینما بلکه حساب گری های غیرسینمایی است، می توانند فضا را برای سینماگر مشتبه سازند و به جایی سوقش بدهند که همان استعدادهای اولیه اش را فراموش کند و تبدیل شود به زینت المجالس برخی محافل غیرسینمایی. اینجا، درایت سینماگر است که می تواند به کمکش آید تا فرق دوغ و دوشاب را از تلاطم موج های رسانه ای/محفلی بازشناسد و با تکیه بر استقلال خویش، ابزار تبلیغات این و آن نشود. «شیار ۱۴۳» نکات قابل تأملی دارد که می تواند نام سازنده اش را به عنوان یکی از استعدادهای قوی سینمای آینده ایران محفوظ نگه دارد. مهم ترین وجه مثبت فیلم، روند مینی مالیستی روایت است که فارغ از احساسات گرایی های متداول، فضا را پیش می برد. موضوع فیلم به شدت مستعد سانتیمانتالیسم است، اما مکث های کوتاه آبیار بر نقاط عطف روایت مانع از سقوط اثر به این ورطه می شود.

مهرزاد دانش

نگرانی آبیار از فهمیده نشدن بعضی جزئیات فیلم یا اصرارش به اضافه کردن وجوه مستند برای واقع نمایی بیشتر، به آن آسیب می زند. نمایش راش های واقعی از صحنه های جنگ یا ورود آزادگان، در تداوم حسی روایت خلل ایجاد کرده و در عوض چیزی به فیلم اضافه نمی کنند. تصویر مستندساز و بی تفاوتی اش ارتباط بلا واسطه با فیلم را از بین می برد و وقفه حسی می اندازد، یا قراردادن جملات خبری در دهان بازیگران که به گذر زمان اشاره دارند، جز رفع نگرانی کارگردان از نفهمیده شدن زمان انتظار، کارکرد دیگری ندارد.
فیلم شیار ۱۴۳ اما دست روی نقطه مهم و مغفولی از جنگ گذاشته و آبیار هم هنرمندانه و تاثیرگذار این موقعیت را تصویر کرده است. قصه ای اشک آلود اما واقعی از مادرانی که بخشی از وجودشان را در جایی از تاریخ گم کردند.

زهرا الوندی

«شیار 143» روایتی ساده و انسانی از دوران جنگ و دفاع مقدس و آدم های درگیر آن است که با نگاهی زنانه واجد امتیازهایی غیر قابل انکار شده است. دومین فیلم سینمایی نرگس آبیار پس از «اشیا از آنچه در آینه می بینید به شما نزدیکترند» هرچند همچنان با محوریت زنان پیش می رود، اما بستر مستند جنگ و ارتباط نزدیک فیلمساز با آدم های واقعی درگیر این موقعیت، به نگاه او و زاویه دید فیلم عمق داده است. در اولین نگاه می توان فیلم را نقطه تلاقی دو اثر برجسته سینمای دفاع مقدس ایران با محوریت زنان- مادران دانست؛ «گیلانه» رخشان بنی اعتماد و «بوسیدن روی ماه» همایون اسعدیان که هر دو به مصائب مادرانی می پردازند که به جهت حسی و عاطفی نمی توانند با از دست دادن (یا معلولیت) فرزندی که به جنگ فرستاده اند، کنار بیایند . اما همراه شدن با فیلم «شیار 143» این امکان را به مخاطب می دهد تا این موقعیت های آشنا و تأثیرگذار را بر بستر روابطی جدید و بومی؛ متناسب با جغرافیا و منطقه ببیند.

سحر عصرآزاد